Bogusław XIV
Tytuł:
książę pomorski
Urodzony:
31.3.1580
Zmarł:
10.3.1637
Rodzice:
Bogusław XIII
Klara von Braunschweig-Gifhorn
Współmałżonka:
Elżbieta (od 1615, c. Jana ks. szlezwik-holsztynu)
Ostatni Książę Pomorza z rodu Gryfitów. Jego rządy przypadły na okres wojny trzydziestoletniej. Jego dążenie do zachowania neutralności kraju nie powiodły się i księstwo stało się miejscem walk pomiędzy Szwedami a wojskami brandenburskimi czy cesarskimi. Po śmierci księcia (1637 r.) władzę w księstwie objął Pomorski Rząd Tymczasowy.
Trzeci z kolei, syn Bogusława XIII. Urodził się w 1580 r. Wykształcenie otrzymał na zamku w Barth, dokąd ojciec sprowadził znakomitych nauczycieli. Przez wiele lat wraz z ojcem brał udział we wszystkich ważniejszych wydarzeniach kraju. W 1606 r. odbył podróż do Niemiec, Niderlandów, Anglii, Szkocji, Francji i Włoch. Od 1607 r. wraz z młodszym bratem Jerzym zarządzał okręgiem Darłowo. Po śmierci starszego brata Franciszka w 1620 r. przejął rządy w Księstwie Szczecińskim. Władza książęca była wówczas bardzo przez stany, a głównie szlachtę, ograniczona, w wyniku czego nie można było przeprowadzić poważniejszych reform. Po śmierci młodszego brata Ulryka Bogusław przejął władzę nad Księstwem Kamieńskim.
Wobec rozszerzającej się wojny trzydziestoletniej w 1623 r. rozkazał poczynić przygotowania obronne. Po śmierci Filipa Juliusza w 1626 r. Bogusław XIV przejął rządy w Księstwie Wołogoskim i stał się jedynym władcą Pomorza Zachodniego.
W wojnie trzydziestoletniej Bogusław XIV usiłował zachować neutralność. Mimo jego sprzeciwu oddział wojska szwedzkiego, idący na Polskę w 1626 r., przedarł się przez Pomorze, usiłując dotrzeć pod Czarne (pod Człuchowem).
W sierpniu 1627 r. Bogusław XIV zwołał sejm do Wolina, gdzie uchwalono dla obrony księstwa powołać pod broń 1200 muszkieterów. Decyzja ta nie miała jednak poważniejszego znaczenia, bowiem w listopadzie 1627 r. wysłannik cesarza, hr. Arnim zmusił księcia do podpisania umowy na zakwaterowanie wojsk cesarskich. Była to tzw. kapitulacja we Franzburgu. Łącznie zakwaterowano na Pomorzu 103 kompanie wojsk cesarskich. Cesarz więc nie uszanował neutralności Pomorza. Jedno tylko miasto, a mianowicie Strzałów, nie zgodziło się na zakwaterowanie wojsk cesarskich, co spowodowało oblężenie miasta przez wojska Wallensteina, trwające przez przeszło pół roku (od stycznia do lipca 1628 r.). Po całym Pomorzu grasowały wojska cesarskie doprowadzając kraj do ruiny. W czerwcu 1630 r. król szwedzki Gustaw Adolf pod pozorem ratowania protestantyzmu wylądował ze swą armią na Pomorzu Zachodnim, które stało się miejscem wielu walk i bitew między Szwedami, a wojskami cesarskimi. Władca Pomorza w tej sytuacji był faktycznie bezsilny.
Od 1633 r. Bogusław XIV zapadł na zdrowiu. Schorowany, szczerze przejmujący się niedolą swego ludu ostatni Gryfita zakończył życie 10 marca 1637 r. Uroczysta ceremonia pogrzebowa odbyła się dopiero po 17 latach, tj. w 1654 r. Pochowany został w krypcie kościoła zamkowego w Szczecinie.
Autor: Grzegorz Chmielecki
Dodano: 23 października 2007 roku
Edytowano: 23 lipca 2020 roku