Darłowo. Kościół pw. św. Gertrudy
Jest to wyjątkowy na całym Pomorzu kościół gotycki. Współcześni historycy nie są zgodni co do nazwiska jego fundatora. Niektórzy naukowcy datują jego budowę na lata 1450 -1460, czyli na okres pobytu króla Eryka w Darłowie (1449 -1459).
Kościół św. Gertrudy widoczny jest na mapie Lubinusa ukończonej w roku 1618. Kolejne wzmianki z 1655, 1734, 1781 r. dotyczą dobudówek i jego wyposażenia.
Ta niegdyś ceglana, obecnie otynkowana budowla nawiązuje do wyglądu Grobu Świętego. Król Eryk był w roku 1424 z pielgrzymką w Ziemi Świętej, gdzie został mianowany rycerzem Grobu Świętego. Można więc przypuszczać, że Eryk budował tę kaplicę jako miejsce swojego pochówku, lecz nie została ona na czas skończona.
Najstarsza wzmianka o kaplicy św. Gertrudy pochodzi z 1497 roku, kiedy Darłowo nawiedziła największa w historii powódź, połączona z sejsmiczną falą morską. Wtedy to pod wzgórze, na którym wznosi się świątynia, fale wyrzuciły statek.
Kościół Gertrudy jest niemal rotundą. Zbudowano go na centralnym sześciokątnym planie, z dwunastokątnym niższym obejściem, o bokach na przemian dłuższych i krótszych. Budowlę oplatają schodkowe skarpy.
Kościół przykrywa dach dwunastospadowy, stromy, kryty gontem. W centralnej partii dachu mieści się sześcioboczna wieżyczka z bardzo wysokim ostrosłupowym hełmem, zwieńczonym kulą, krzyżem i kogutem.
Naprzeciw ołtarza znajduje się pięć balkonów, których balustrady zdobione są malowidłami cechu szewców i czterech ewangelistów - świętych: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana.
Na uwagę zasługuje neobarokowy prospekt organowy z 1912 roku i organy z 1860 r. Na przedpiersiach ław znajdują się malowane herby miasta i najbogatszych cechów kupców i browarników z roku 1733 oraz świętych Piotra i Pawła, a także Lutra i Melanchtona. Patronką kościoła jest święta Gertruda. Była opatką klasztoru w Niwelles koło Brukseli, założonego przez jej matkę Idubergę. W roku 647 została przełożoną klasztoru. Kanonizowano ją w roku 857. Jest patronką żeglarzy, podróżnych, opuszczonych, bezdomnych i zmarłych oraz, według wiary ludowej, pokutujących dusz.
