Warcisław I
Tytuł:
książę pomorski
Urodzony:
ok. 1100
Zmarł:
1135/1148
Rodzice:
Świętobor
?
Współmałżonka:
Heila (Helena)
Ida (od 25 sierpnia 1128 roku)- dzieci: 1. Bogusław I, 2. Kazimierz I
Pierwszy poświadczony w źródłach władca Pomorza Zachodniego. Prawdopodobnie około 1105 roku Warcisław I w Merseburgu przyjął chrzest, gdzie przebywał oddany do niewoli saskiej, przez swego ojca. Samodzielne rządy po wypędzeniu Świętobora z kraju, książę Warcisław I objął w 1106 roku. Za jego panowania została wzniesiona pierwsza, drewniana rezydencja książęca na Wzgórzu Zamkowym w Szczecinie. Polski król Bolesław III Krzywousty pokonał w wyprawach wojennych w latach 1120-1123 wojska pomorskie i przywrócił zwierzchność Polski nad Pomorzem Zachodnim. Pojmany do niewoli Warcisław - złożył hołd polskiemu królowi, stając się jego lennikiem. Przy jego poparciu także nastąpiła chrystianizacja Pomorza (misje Bernarda Hiszpana i biskupa Ottona z Bambergu w latach 1123-1128). Pierwsze prace misyjne były skierowane na Pyrzyce, następnie Stargard, Kamień, Wolin, Szczecin, powtórnie Wolin i Kołobrzeg. W 1128 roku ponownie doszło do kolejnej misji chrystianizacyjnej Ottona, na ziemiach pomorskich. Tym razem nacisk na chrystianizację był położony na ziemie po zachodniej stronie Odry: Uznamia, Wołogoszczy i Choćkowa. Końcowy etap misji obejmował ponownie Szczecin, Wolin i Kamień. W 1140 roku, już po śmierci Bolesława III Krzywoustego, utworzył biskupstwo w Wolinie. Książę prowadził walki z sąsiednimi plemionami, podbijają ich ziemie poszerzył swoje księstwo, po Zatokę Greifswaldzką, w głąb Meklemburgii i po Sprewę. Warcisław I w 1128 roku napadł na Wiekopolskę i Mazowsze. Wobec groźby odwetu ze strony Bolesława III Krzywoustego ponownie poddał się w lenno Polsce. W latach 20-tych i 30-tych XII wieku ustanowił administrację według wzoru polskiego. Kasztelanie były centrami administracji wojskowej i sądowej. Wprowadzono również urzędy dworskie cześników, wojskich, stolników, komorników i włodarzy. W wyłącznej jurysdykcji księcia pozostały m. in. regale solne, targowe, karczemne oraz prawo połowu ryb. W 1134 roku wspólnie z Bolesławem III Krzywoustym najechali Roskilde w Danii. W odwecie Duńczycy najechali ziemie pomorskie, a margrabia Albrecht po otrzymaniu Marchii Północnej dostałw lenno ziemie na południe od Piany. Zmarł w 1147 r. prawdopodobnie w wyniku ciosu zadanego przez jednego z dworzan podczas polowania koło osady Słup nad Pianą. Po jego śmierci, wobec małoletności synów, władzę w państwie sprawował jego brat Racibor I. Warcisław I został pochowany, przy kościele wotalnym św. Jana w Stolpe. W 1893 roku zbudowano kościół na ruinach opactwa według projektu Theodora Prüfera. W wejściu do kościoła znajdują się dwie tablice pamiątkowe. Jedna z nich jest poświęcenie konsekracji kościoła , a druga przypomina pierwszego chrześcijańskiego księcia pomorskiego Wartislawa I, zwany jako Wyznawca i nosi następującą inskrypcję: "Der erste christliche Pommernherzog Wartislaw I. wurde um seines Glaubens willen ermordet zu Stolpe an der Peene 1136" ("Pierwszy chrześcijański książę Pomorza Wartislaw I został zamordowany za wiarę w Stolpe nad Pianą 1136").
Autor: Grzegorz Chmielecki
Dodano: 22 października 2007 roku
Edytowano: 10 lipca 2020 roku