Srebrny ołtarz darłowski

Szymczak D.
Srebrny ołtarz darłowski
Słupsk: Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku 2007

Srebrny ołtarz darłowski należy do wyjątkowych dzieł manierystycznej sztuki pomorskiej o proweniencji augsburskiej i stanowi - obok Wielkiej Mapy Pomorza Eilharda Lubinusa oraz kabinetu pomorskiego - jedną z najbardziej znanych fundacji księcia Filipa II (1573-1618), wielkiego mecenasa sztuki.

W XVII wieku w ekskluzywnych wyrobach złotniczych stosowano połączenie srebra i hebanu, co wpływało na wysokie walory estetyczne dzieła i odpowiadało potrzebom i gustom odbiorców sztuki. W hebanową nastawę ołtarza darłowskiego wkomponowanych zostało 27 srebrnych reliefów o tematyce biblijnej, odznaczających się niezwykłym mistrzostwem wykonania.

Ołtarz powstawał w ciągu aż 30 lat i znalazł swoje miejsce najpierw w kaplicy zamkowej, później w kościele Mariackim w Darłowie. Pod koniec II wojny światowej plakiety zaginęły, ale po 10 latach 8 z nich zostało odnalezionych. Losu pozostałych nie wyjaśniono do dnia dzisiejszego. Zachowane plakiety eksponowane są w Muzeum Pomorza Środkowego, natomiast obudowa architektoniczna z aplikacjami jest konserwowana w pracowni muzealnej.  W zbiorach Muzeum znajdują się także skrzydła ołtarza.

Ołtarz darłowski to interesujący obiekt nie tylko ze względu na wygląd i niecodzienne dzieje, ale też przykład ilustrujący specyfikę XVII-wiecznego złotnictwa. Przy wyrobie ozdobnych srebrnych elementów wykorzystano wszystkie stosowane wówczas techniki, tzn. trybowanie, sztancowanie i odlewanie.

W wydawnictwie ołtarz przedstawiony został w wielu aspektach. Poza opisem jego wyglądu, historii i porównaniem z innymi podobnymi dziełami ówczesnego złotnictwa, omówiona została problematyka technologiczna oraz konserwatorska. Ze względu na fakt, że publikacja powstawała z myślą o szerokim kręgu odbiorców, przybliżone w niej zostały wybrane terminy fachowe i istota niektórych zagadnień technologicznych. Książka zawiera bogaty materiał ilustracyjny, m.in. liczne rysunki i schematy, umożliwiające lepsze wyobrażenie o samym obiekcie, fotografie archiwalne, powstałe w czasie, gdy znajdował się on w pierwotnym miejscu oraz zdjęcia obiektów pokrewnych, znajdujących się w polskich i zagranicznych muzeach oraz kościołach.